Kiểm tra chất lượng mối hàn là một bước quan trọng trọng sau khi thực hiện các thao tác hàn. Mục đích của việc này là để các định các tính chất cơ học, hóa học của mối hàn, xác định các vết nứt trên bề mặt cần kiểm tra. Vậy có phương pháp gì để kiểm tra chất lượng mối hàn, cùng tìm hiểu ngay sau bài viết dưới đây.

1. Phương pháp kiểm tra phá hủy

- Kiểm tra cấu trúc mối hàn

Có 2 phương pháp kiểm tra cấu trúc mối hàn đó là kiểm tra thô và kiểm tra cấu trúc tế vi.

- Kiểm tra thô: Thực hiện kiểm tra cấu trúc của mối hàn trực tiếp với mẫu thử được cắt ra từ mối hàn, mài bóng và tẩy sạch bởi dung dịch axit nitric 25, sau đó dùng kính lúp hoặc quan sát bằng mắt thường để xác định các khuyết tật của mối hàn.

- Kiểm tra cấu trúc tế vi: sử dụng kính lúp với độ phóng đại lớn từ 100 lần đến 500 lần, từ quan sát và xác định chính xác chất lượng của mối hàn.

- Kiểm tra cơ tính mối hàn

Việc kiểm tra cơ tính mối hàn để so sánh cơ tính của mối hàn với kim loại . Tùy vào yêu cầu kỹ thuật và thiết bị kiểm tra, quy trình hàn mà ta sử dụng một trong các phương pháp kiểm tra đó là kiểm tra thử kéo, kiểm tra thử uốn hoặc là kiểm tra độ dai va đập. Ngoài ra có thể kết hợp các phương pháp kiểm tra lại  với nhau.

Để kiểm tra cơ tính mối hàn thì bạn sử dụng các mẫu kim loại được cắt ra từ liên kết hàn và dùng các phương pháp kiểm tra thử kéo, thử uốn hoặc va đập để xác định cơ tính của mối hàn. 

2. Phương pháp kiểm tra không phá hủy

Kiểm tra bằng quan sát

Phương pháp này sử dụng cho những người thợ hàn có kinh nghiệm lâu năm và có trình độ tay nghề cao. Khi quan sát bằng mắt thường hay bằng kính lúp thì những người thợ giàu kinh nghiệm sẽ phấn đoán được chính xác chất lượng của mối hàn.

Phương pháp kiểm tra mối hàn bằng dưỡng

Phương pháp này sử dụng các dưỡng (mẫu) đã chế tạo sẵn và ướm vào mối hàn. Kiểm tra bằng dưỡng chỉ có thể kiểm tra chiều dài và rộng của mối hàn.

Phương pháp kiểm tra sóng siêu âm

Phương pháp này sử dụng chùm sóng siêu âm chiếu vào máy hàn để kiểm tra mối hàn. Sóng siêu âm đi qua môi trường đồng nhất và sau đó phản xạ lại. Dựa vào đặc tính này mà các máy dò siêu âm phát hiện được khuyết tật nằm sâu trong lòng kim loại.

Phương pháp kiểm tra bằng sóng siêu âm giúp bạn kiểm tra được các vết nứt, rỗ khí, kẹt xỉ,...hay các thay đổi nhỏ ở các vùng chịu ảnh hưởng nhiệt của mối hàn.

Kiểm tra bằng các tia phóng xạ

Để kiểm tra mối hàn người ta thường dùng tia X, tia Gamma xuyên qua mối hàn để phát hiện khuyết tật của mối hàn thông qua vết sẫm xuất hiện ở trên tấm phim phía sau. Phương pháp kiểm tra bằng tia phóng xạ giúp phát hiện tất cả các vết nứt, khuyết tật ở trên mối hàn trừ các khuyết tật siêu nhỏ.

Kiểm tra mối hàn bằng phương pháp thẩm thấu

Bạn sẽ sử dụng chất lỏng có khả năng thẩm thấu vào mối hàn bởi tác động của các lực mao dẫn lên mối hàn chứa khuyết tật. Đầu tiên bạn phết chất liệu màu trắng lên một phía đường hàn, chất lỏng thẩm thấu có màu khác như màu đỏ sẽ được phết lên phía còn lại của đường hàn.

Sau một thời gian đợi chất lỏng thẩm thấu, nếu thấy vết màu trắng có xuất hiện vết đỏ  thì điều này cho thấy mối hàn có khuyết tật.